मराठी व्याकरण – नमुना स्वरुपात वस्तुनिष्ठ बहुपर्यायी प्रश्न
विद्यार्थ्यांच्या अभ्यासासाठी मराठी व्याकरणावर नमुना स्वरुपात १२० प्रश्न खाली दिलेले आहेत. प्रश्न व पर्याय काळजीपूर्वक वाचा. मग योग्य उत्तरे निवडा. तरीही लक्षात येत नसेल तर संकल्पना नीट समजून घ्या. मदतीसाठी पुढील लिंकवर क्लिक करून व्याकरणावरील व्हिडीओ बघा.
– मराठी व्याकरण: https://www.youtube.com/playlist?list=PLkOQhRd-rhyNZdTRkdMwGRR4n1jsKKUJL
१. | पुढीलपैकी कोणते स्वर मराठीत नव्याने समाविष्ट करण्यात आलेले आहेत? | |||
क) | अं, अ: | ख) | ओ, औ | |
ग) | ऋ, ऌ | घ) | ॲ, ऑ | |
२. | पुढीलपैकी अविकारी शब्दजाती कोणती? | |||
क) | नाम | ख) | सर्वनाम | |
ग) | क्रियापद | घ) | क्रियाविशेषण | |
३. | ‘परंतु’ हा शब्द ………………. आहे. | |||
क) | विकारी | ख) | अविकारी | |
ग) | धर्मवाचक | घ) | धर्मिवाचक | |
४. | पुढीलपैकी कोणत्या शब्दाला तद्धितप्रत्यय लागून त्याचे भाववाचक नाम तयार होऊ शकते? | |||
क) | पशू | ख) | झाड | |
ग) | कागद | घ) | रस्ता | |
५. | खालीलपैकी द्वितीय पुरुषवाचक सर्वनाम कोणते? | |||
क) | मी | ख) | तू | |
ग) | तो | घ) | आम्ही | |
६. | ‘तोड’ हा धातू कोणत्या प्रकारचा आहे? | |||
क) | सिद्ध | ख) | अकर्तृक | |
ग) | अकर्मक | घ) | प्रयोजक | |
७. | च, ही, ना, फक्त, सुद्धा यांना शुद्ध शब्दयोगी अव्यये असे कुणी म्हटलेले आहे? | |||
क) | मो. के. दामले | ख) | प्र. ना. दीक्षित | |
ग) | दादोबा पांडुरंग | घ) | अरविंद मंगरुळकर | |
८. | मूल, अपत्य, वासरू हे शब्द कोणत्या लिंगी आहेत? | |||
क) | पुल्लिंगी | ख) | स्त्रीलिंगी | |
ग) | नपुंसकलिंगी | घ) | वरीलपैकी नाही | |
९. | ‘लाडू खाल्ले’ या वाक्यातील ‘लाडू’ हा शब्द कोणत्या वचनी आहे? | |||
क) | एकवचनी | ख) | अनेकवचनी | |
ग) | वरील दोन्ही | घ) | वरीलपैकी नाही | |
१०. | नी, ही, ई, शी हे कोणत्या विभक्तीचे प्रत्यय आहेत? | |||
क) | प्रथमा | ख) | द्वितीया | |
ग) | तृतीया | घ) | चतुर्थी | |
११. | पुढीलपैकी कोणत्या विभक्तीला एकवचनी प्रत्यय नाही? | |||
क) | पंचमी | ख) | षष्टी | |
ग) | सप्तमी | घ) | संबोधन | |
१२. | आख्यातविचार हा ……………….विचार आहे. | |||
क) | विशेषण | ख) | क्रियापद | |
ग) | क्रियाविशेषण | घ) | केवलप्रयोगी | |
१३. | क्रियावाचक मूळ शब्दाला काय म्हणतात? | |||
क) | क्रियापद | ख) | क्रियाविशेषण | |
ग) | धातू | घ) | आख्यात | |
१४. | ‘त्याने एम. ए. किंवा बीएड करावे’ या वाक्यात कोणत्या प्रकारचे उभयान्वयी अव्यय आहे? | |||
क) | समुच्चयबोधक | ख) | विकल्पबोधक | |
ग) | न्यूनत्वबोधक | घ) | परिणामबोधक | |
१५. | ‘सचिन क्रिकेट खेळतो’ या वाक्यात कोणता प्रयोग आहे? | |||
क) | कर्तरी प्रयोग | ख) | कर्मणी प्रयोग | |
ग) | भावे प्रयोग | घ) | संकीर्ण प्रयोग | |
१६. | दोन छोटी वाक्ये उभयान्वयी अव्ययांनी जोडलेली असताना कोणते चिन्ह वापरतात? | |||
क) | स्वल्पविराम | ख) | अर्धविराम | |
ग) | पूर्णविराम | घ) | अपूर्ण विराम | |
१७. | पुढीलपैकी शुद्धलेखनाच्या नियमानुसार योग्य असलेला शब्द ओळखा. | |||
क) | परिचित | ख) | परिचीत | |
ग) | परीचीत | घ) | परीचित | |
१८. | ‘उदक’ या शब्दाचा समानार्थी शब्द ओळखा. | |||
क) | आकाश | ख) | नदी | |
ग) | पाणी | घ) | मेघ | |
१९. | ‘क्षुद्र मनसे क्षुद्र वस्तूंना भाळतात’, हा अर्थ कोणत्या म्हणीचा आहे? | |||
क) | करावे तसे भरावे | ख) | कोल्हा काकडीला राजी | |
ग) | अति तेथे माती | घ) | खाण तशी माती | |
२०. | ‘घी’ हा शब्द कोणत्या भाषेतून मराठीत आलेला आहे? | |||
क) | गुजराती | ख) | तमिळ | |
ग) | कानडी | घ) | हिंदी | |
२१. | प्रयोग ओळखा- सचिनने कादंबरी वाचली | |||
क) | कर्तरी प्रयोग | ख) | कर्मणी प्रयोग | |
ग) | भावे प्रयोग | घ) | संकीर्ण प्रयोग | |
२२. | खालीलपैकी तत्सम शब्द कोणता? | |||
क) | बाजरी | ख) | भूगोल | |
ग) | फणस | घ) | बटाटा | |
२३. | ‘अचाट खाणे मसणात जाणे’ ह्या म्हणीचा अर्थ काय आहे? | |||
क) | खाण्यापिण्यात अतिरेक झाला तर वाईट परिणाम होतात. | ख) | अति खाणे चांगले असते | |
ग) | अति खाऊ नये | घ) | अचाट पदार्थ वाईट असतो | |
२४. | ‘उपसंहार’ या शब्दाचा समानार्थी शब्द कोणता? | |||
क) | विपत्ती | ख) | शेवट | |
ग) | पवित्र | घ) | कपटी | |
२५. | ‘क्षती’ या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द कोणता? | |||
क) | नुकसान | ख) | तोटा | |
ग) | लाभ | घ) | माती | |
२६. | खालीलपैकी अनेकवचनी शब्द ओळखा. | |||
क) | गळा | ख) | शाळा | |
ग) | मळा | घ) | विळा | |
२७. | ‘भवानी’ या आलंकारिक शब्दाचा अर्थ काय आहे? | |||
क) | हुशार स्त्री | ख) | भांडखोर स्त्री | |
ग) | शिकलेली स्त्री | घ) | मठ्ठ स्त्री | |
२८. | ‘निरंतर’ या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द कोणता? | |||
क) | क्वचित | ख) | नेहमी | |
ग) | हमेशा | घ) | सदैव | |
२९. | ‘तो अभ्यास करीत राहील’, या वाक्याचा काळ ओळखा. | |||
क) | साधा वर्तमानकाळ | ख) | साधा भविष्यकाळ | |
ग) | रीती भविष्यकाळ | घ) | पूर्ण भविष्यकाळ | |
३०. | दोन शब्द किंवा दोन वाक्ये यांना जोडणाऱ्या शब्दांना काय म्हणतात? | |||
क) | शब्दयोगी अव्यय | ख) | उभयान्वयी अव्यय | |
ग) | केवलप्रयोगी अव्यय | घ) | क्रियाविशेषण | |
३१. | ‘सकाळ’ या शब्दाला सप्तमीचे प्रत्यय लागल्यावर कोणते पद तयार होईल? | |||
क) | सकाळचे | ख) | सकाळून | |
ग) | सकाळी | घ) | सकाळ | |
३२. | आकाशाला भिडणे’ या वाक्प्रचाराचा अर्थ ओळखा. | |||
क) | उंची वाढणे | ख) | सर्वोच्च बिंदू गाठणे | |
ग) | उंच उडणे | घ) | आभाळात जाणे | |
३३. | ‘यमक’ हा शब्द कशाशी संबंधित आहे? | |||
क) | अलंकार | ख) | श्लोक | |
ग) | कीर्तन | घ) | प्रवचन | |
३४. | पुढीलपैकी भाववाचक नाम ओळखा. | |||
क) | मनुष्य | ख) | माणूस | |
ग) | मनुष्यत्व | घ) | गोड | |
३५. | समासामध्ये दोन किंवा अधिक शब्द ……………. | |||
क) | वेगळे होतात | ख) | एकत्रित येतात | |
ग) | काढले जातात | घ) | यापैकी नाही | |
३६. | पुढीलपैकी उद्गारवाचक चिन्ह कोणते? | |||
क) | ‘ | ख) | “ | |
ग) | ; | घ) | ! | |
३७. | ‘विदुषी’ हा शब्द कोणत्या लिंगी आहे? | |||
क) | पुल्लिंगी | ख) | स्त्रीलिंगी | |
ग) | नपुंसकलिंगी | घ) | सामान्यलिंगी | |
३८. | आपण ज्या वस्तूची इच्छा करतो, ती देणाऱ्या (काल्पनिक) झाडाला काय म्हणतात? | |||
क) | कामधेनू | ख) | वटवृक्ष | |
ग) | चिंतामणी | घ) | कल्पवृक्ष | |
३९. | मराठीतील अनुनासिके कोणती? | |||
क) | ङ, ञ, ण, न, म | ख) | क, च, ट, त, प | |
ग) | ख, छ, ठ, थ, फ | घ) | ग, ज, ड, द, ब | |
४०. | प्रथमा विभक्तीचा अर्थ सांगा. | |||
क) | कर्म | ख) | करण | |
ग) | अपादान | घ) | कर्ता | |
४१ | मराठीमध्ये किती लिंग मानली जातात. | |||
क) | दोन | ख) | तीन | |
ग) | चार | घ) | पाच | |
४२. | नामाच्या वाक्यातील प्रयोगावरून त्याच्या अर्थाच्या ठिकाणी असलेल्या वास्तविक किंवा काल्पनिक पुरूषत्वाचा बोध होतो ते………… लिंग होय | |||
क) | पुल्लिंग | ख) | स्त्रीलिंग | |
ग) | नपुंसकलिंग | घ) | सामान्य लिंग | |
४३. | ’विधुर’ या शब्दाचा स्त्रीलिंगी शब्द कोणता? | |||
क) | विदुषी | ख) | विधुरीण | |
ग) | विधवा | घ) | सधावा | |
४४. | गटात न बसणारा शब्द ओळखा. | |||
क) | जल | ख) | पाणी | |
ग) | नीर | घ) | आकाश | |
४५. | खालीलपैकी अनेकवचनी शब्द कोणता ? | |||
क) | नदी | ख) | वेली | |
ग) | गाडी | घ) | वाडी | |
४६. | मराठीत विभक्तीची संख्या किती आहे? | |||
क) | पाच | ख) | सहा | |
ग) | सात | घ) | आठ | |
४७. | …………. विभक्तीचा प्रमुख कारकार्थ कर्ता आहे. | |||
क) | प्रथमा | ख) | द्वितीया | |
ग) | तृतीया | घ) | चतुर्थी | |
४८. | धातूपासून क्रियापद बनताना धातूला जे प्रत्यय लागतात, त्यांना ……….. म्हटले जाते. | |||
क) | तद्धितप्रत्यय | ख) | विभक्तिप्रत्यय | |
ग) | आख्यातप्रत्यय | घ) | कृतप्रत्यय | |
४९. | मराठीत तीन मुख्य काळांचे एकूण किती प्रकार मानले जातात? | |||
क) | सहा | ख) | आठ | |
ग) | बारा | घ) | चौदा | |
५०. | ‘त्याने काम केले’ या वाक्याचा काळ ओळखा. | |||
क) | वर्तमानकाळ | ख) | भूतकाळ | |
ग) | भविष्यकाळ | घ) | अपूर्ण वर्तमानकाळ | |
५१. | नामाचे वचन बदलले की नामाच्या मूळ रूपात बदल होतो. त्यालाच ………. होणे असे म्हणतात. | |||
क) | अकार | ख) | उकार | |
ग) | विकार | घ) | अनुस्वार | |
५२. | खालीलपैकी अर्धविराम ओळखा. | |||
क) | . | ख) | , | |
ग) | “ | घ) | ; | |
५३. | ‘ही वस्तू मी इंग्लंडहून आणली’ या वाक्यातील अधोरेखित शब्दाची विभक्ती ओळखा. | |||
क) | द्वितीया | ख) | पंचमी | |
ग) | सप्तमी | घ) | संबोधन | |
५४. | खालीलपैकी संयुक्त वर्ण कोणता? | |||
क) | ह | ख) | श | |
ग) | क्ष | घ) | म | |
५५. | खालीलपैकी महाप्राण ध्वनी कोणता? | |||
क) | क | ख) | ख | |
ग) | प | घ) | त | |
५६. | ज्या नामाने प्राणी किंवा वस्तू यांच्यामध्ये असलेला गुण किंवा धर्म यांचा बोध होतो, त्याला काय म्हणतात? | |||
क) | विशेष नाम | ख) | सामान्य नाम | |
ग) | भाववाचक नाम | घ) | सर्वनाम | |
५७. | खालीलपैकी कोणता शब्द हा प्रत्यय लागून तयार झालेला आहे? | |||
क) | गरिबी | ख) | आत्या | |
ग) | मावशी | घ) | आनंद | |
५८. | ‘गोखले’ या शब्दास ‘चा’ हा प्रत्यय लागल्यावर त्याचे सामान्यरूप कसे होईल? | |||
क) | गोखले यांचा | ख) | गोखलींचा | |
ग) | गोखलेंचा | घ) | गोखल्यांचा | |
५९. | मराठीतील आत्मवाचक सर्वनामे कोणती? | |||
क) | कोण, काय | ख) | आपण, स्वतः | |
ग) | तो, हा | घ) | जो, जे | |
६०. | पुढीलपैकी स्त्रीलिंगी सर्वनाम कोणते? | |||
क) | तो | ख) | ही | |
ग) | जो | घ) | कोण | |
६१. | ‘पिकलेला आंबा’ यातील ‘पिकलेला’ हे कोणत्या प्रकारचे विशेषण आहे? | |||
क) | धातुसाधित | ख) | सार्वनामिक | |
ग) | नामसाधित | घ) | संख्याविशेषण | |
६२. | कर्त्यापासून निघालेली क्रिया ही कर्त्यापाशीच थांबत असेल किंवा कर्त्याच्या ठिकाणी लय पावत असेल, तर ते क्रियापद …………………… असते. | |||
क) | सकर्मक | ख) | अकर्तृक | |
ग) | अकर्मक | घ) | भावकर्तृक | |
६३. | ‘क्रीडांगणावर मुले खेळू लागली’, या वाक्यातील मुख्य क्रियापद कोणते? | |||
क) | क्रीडांगण | ख) | मुले | |
ग) | खेळू | घ) | लागली | |
६४. | ‘टेबलाखाली पुस्तक पडले आहे. ते वर ठेव’, या वाक्यांमधील शब्दयोगी अव्यय ओळखा. | |||
क) | वर | ख) | खाली | |
ग) | ठेव | घ) | पुस्तक | |
६५. | ‘तू लवकर घरी आलास, म्हणजे आपण खेळायला जाऊ’, या वाक्यात उभयान्वयी अव्यय कोणते आहे? | |||
क) | लवकर | ख) | आपण | |
ग) | घरी | घ) | म्हणजे | |
६६. | शब्दाला आधी जे प्रत्यय लागते त्याला काय म्हणतात? | |||
क) | उपसर्ग | ख) | तद्धितप्रत्यय | |
ग) | कृतप्रत्यय | घ) | विभक्तिप्रत्यय | |
६७. | ‘किडूकमिडूक’ हा कोणता शब्द आहे? | |||
क) | अंशाभ्यस्त | ख) | पूर्णाभ्यस्त | |
ग) | अनुकरणवाचक | घ) | सामाजिक | |
६८. | आपल्या स्वाभाविक बोलण्याला (म्हणजे आपल्या मनात जसे विचार येतात, ते तसेच्या तसे बोलून दाखविणे) काय म्हणतात? | |||
क) | काव्य | ख) | स्वगत | |
ग) | पद्य | घ) | गद्य | |
६९. | भाषेला ज्या-ज्या गोष्टींमुळे शोभा येते, त्याला ………… असे म्हणतात. | |||
क) | वृत्त | ख) | अभिधा | |
ग) | अलंकार | घ) | व्यंजना | |
७०. | ‘ज्याने वाईट केले नाही, त्याला भीती बाळगण्याचे कारण नाही’, या अर्थाची म्हण कोणती? | |||
क) | कर नाही त्याला डर कशाला? | ख) | करावे तसे भरावे | |
ग) | ऐकावे जनाचे, करावे मनाचे | घ) | दाम करी काम | |
७१. | पुढीलपैकी शुद्धलेखनाच्या नियमानुसार योग्य असलेला शब्द ओळखा. | |||
क) | भीति | ख) | भिती | |
ग) | भिति | घ) | भीती | |
७२. | ‘राजाची स्तुती करणारा’ या शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द निवडा. | |||
क) | गायक | ख) | शाहीर | |
ग) | गंधर्व | घ) | भाट | |
७३. | ‘पड खाणे’ या वाक्प्रचाराचा अर्थ कोणता? | |||
क) | भूक लागल्यावर खाणे | ख) | उपाशी राहणे | |
ग) | संपविणे | घ) | माघार घेणे | |
७४. | सापाचा खेळ करणारा? | |||
क) | गारुडी | ख) | मदारी | |
ग) | डोंबारी | घ) | दरवेशी | |
७५. | प्रयोग ओळखा – ‘ती अभ्यास करते.’ | |||
क) | कर्तरी प्रयोग | ख) | कर्मणी प्रयोग | |
ग) | भावे प्रयोग | घ) | संकीर्ण प्रयोग | |
७६. | खालीलपैकी देशी शब्द कोणता? | |||
क) | बाजरी | ख) | भूगोल | |
ग) | फणस | घ) | बटाटा | |
७७. | खालीलपैकी भविष्यकाळी वाक्य कोणते? | |||
क) | मी गावी जात आहे | ख) | मी गावी जाणार | |
ग) | मी गावी गेलो होतो | घ) | मी गावी जाऊन आलो | |
७८. | आडवाट, पडछाया, प्रतिदिन हे शब्द मराठी व्याकरणात ……….. म्हणून ओळखले जातात. | |||
क) | उपसर्गसाधित शब्द | ख) | तद्धित शब्द | |
ग) | प्रत्ययघटित शब्द | घ) | अनुकरणवाचक शब्द | |
७९. | ‘हकालपट्टी’ या शब्दाचा समानार्थी शब्द कोणता? | |||
क) | आपदा | ख) | विपत्ती | |
ग) | उचलबांगडी | घ) | वादंग | |
८०. | खालीलपैकी स्त्रीलिंगी शब्द ओळखा. | |||
क) | गळा | ख) | शाळा | |
ग) | मळा | घ) | विळा | |
८१. | शब्दांच्या आठ जातींपैकी विकारी नसलेली जात ओळखा. | |||
क) | नाम | ख) | विशेषण | |
ग) | क्रियापद | घ) | केवलप्रयोगी | |
८२. | शब्दांच्या अविकारी जातीत लिंग, वचन किंवा विभक्ती यामुळे…………… | |||
क) | बदल होतो | ख) | बदल होत नाही | |
ग) | सतत बदल होतो | घ) | समानता येते | |
८३. | वाक्यात येणार्या शब्दांपैकी जे शब्द प्रत्यक्षात असलेल्या किंवा काल्पनिक वस्तूंच्या गुणांची नावे असतात, त्यांना …………………….. म्हणतात. | |||
क) | भाववाचक नामे | ख) | विशेष नामे | |
ग) | सामान्य नामे | घ) | समुदायवाचक नामे | |
८४. | नामांचा पुनःपुन्हा वापर होऊ नये, म्हणून त्यांच्याऐवजी वापरल्या जाणाऱ्या शब्दांना काय म्हणतात? | |||
क) | भाववाचक नामे | ख) | विशेष नामे | |
ग) | सामान्य नामे | घ) | सर्वनामे | |
८५. | क्रियापदाच्या मूळ रूपाला ………… असे म्हणतात. | |||
क) | क्रियाविशेषण | ख) | धातू | |
ग) | काळ | घ) | अर्थ | |
८६. | खालील शब्दांमधील शब्दयोगी अव्यय ओळखा. | |||
क) | मध्ये | ख) | पतंग | |
ग) | तोड | घ) | वाह! | |
८७. | लिंगानुसार बदलणारी सर्वनामे कोणती? | |||
क) | ती, मी | ख) | आपण, स्वतः | |
ग) | तू, जे, आम्ही | घ) | तो, हा, जो | |
८८. | गटात न बसणारा शब्द ओळखा. | |||
क) | खा | ख) | पी | |
ग) | कर | घ) | वर | |
८९. | नामापूर्वी येणार्या विशेषणाला ………………….. म्हणतात. | |||
क) | क्रियाविशेषण | ख) | अधिविशेषण | |
ग) | वर्गविशेषण | घ) | पूर्वविशेषण | |
९०. | मराठी भाषेत मुख्य काळ किती आहेत? | |||
क) | दोन | ख) | तीन | |
ग) | चार | घ) | पाच | |
९१. | दोन किंवा अधिक शब्द एकत्र येऊन जो एक स्वतंत्र शब्द तयार होतो, त्या शब्दाला ……………….. असे म्हणतात. | |||
क) | सिद्ध शब्द | ख) | उपसर्गघटित शब्द | |
ग) | प्रत्ययघटित शब्द | घ) | सामासिक शब्द | |
९२. | अव्ययीभाव समासात …………………………. | |||
क) | पहिला शब्द प्रधान असतो | ख) | दुसरा शब्द प्रधान असतो | |
ग) | दोन्ही शब्द प्रधान असतात | घ) | दोन्ही शब्द प्रधान नसतात | |
९३. | खालील गटातील तद्भव शब्द ओळखा. | |||
क) | कवी | ख) | गुरु | |
ग) | पुत्र | घ) | कान | |
९४. | संस्कृत भाषेतून मराठीत जसेच्या तसे आलेल्या शब्दांना …………….. असे म्हणतात. | |||
क) | तत्सम शब्द | ख) | तद्भव शब्द | |
ग) | देशी शब्द | घ) | स्वदेशी शब्द | |
९५. | वांगे, लुगडे, खुळा, ढेकूण हे कोणते शब्द आहेत? | |||
क) | तत्सम शब्द | ख) | तद्भव शब्द | |
ग) | देशी शब्द | घ) | स्वदेशी शब्द | |
९६. | शब्दाच्या मागे (आधी) प्रत्यय लागून जे शब्द तयार होतात, त्यांना ……………………. असे म्हणतात. | |||
क) | प्रत्ययघटित शब्द | ख) | उपसर्गघटित शब्द | |
ग) | तत्सम शब्द | घ) | तद्भव शब्द | |
९७. | खालील शब्दातील अनुकरणवाचक शब्द ओळखा. | |||
क) | किरकिर | ख) | रीतीरिवाज | |
ग) | मागोमाग | घ) | लाललाल | |
९८. | खालीलपैकी कोणता शब्द पोर्तुगीज भाषेतून आलेला आहे? | |||
क) | मालक | ख) | हकीकत | |
ग) | झाड | घ) | बटाटा | |
९९. | पुढीलपैकी सामान्यलिंगी शब्द कोणता? | |||
क) | सासू | ख) | मित्र | |
ग) | पतंग | घ) | डोंगर | |
१००. | ‘रस्ता’ या आकारान्त नामाचे अनेकवचन ……………… होते. | |||
क) | एकारान्त | ख) | ओकारान्त | |
ग) | अकारान्त | घ) | इकारान्त | |
१०१. | ‘चे, च्या, ची’ हे कोणत्या विभक्तीचे प्रत्यय आहेत? | |||
क) | चतुर्थी | ख) | पंचमी | |
ग) | षष्टी | घ) | सप्तमी | |
१०२. | ‘अधिकरण’ हा अर्थ कोणत्या विभक्तीचा आहे? | |||
क) | चतुर्थी | ख) | पंचमी | |
ग) | षष्टी | घ) | सप्तमी | |
१०३. | द्वितीया व चतुर्थी या विभक्तींचे प्रत्यय …………… आहेत. | |||
क) | सारखे | ख) | विरुद्ध | |
ग) | असमान | घ) | गुंतागुंतीचे | |
१०४. | दोन प्रयोगांचा संकर होऊन होणाऱ्या प्रयोगास ……………… असे म्हणतात. | |||
क) | कर्तरी प्रयोग | ख) | कर्मणी प्रयोग | |
ग) | भावे प्रयोग | घ) | संकीर्ण प्रयोग | |
१०५. | वाक्यातील कर्ता किंवा कर्म यांच्या लिंग, वचन व पुरुषाप्रमाणे क्रियापदाचे रूप बनत असते, याला काय म्हणतात? | |||
क) | प्रयोग | ख) | विभक्ती | |
ग) | उपसर्ग | घ) | धातू | |
१०६. | धातूने दाखविली जाणारी क्रिया कर्त्यापासून निघून ज्या दुसऱ्या कुणावर किंवा कशावर तिचा परिणाम घडतो, त्यास त्या क्रियेचे ………… म्हणतात. | |||
क) | कर्ता | ख) | कर्म | |
ग) | करण | घ) | अधिकरण | |
१०७. | ‘मला घरी यायला सांजावले’ या वाक्यात कोणता प्रयोग आहे? | |||
क) | कर्तरी प्रयोग | ख) | कर्मणी प्रयोग | |
ग) | भावे प्रयोग | घ) | संकीर्ण प्रयोग | |
१०८. | शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द – शंकराची उपासना करणारा | |||
क) | शैव | ख) | शिव | |
ग) | शिवैक | घ) | शिवक | |
१०९. | ‘घृणा’ या शब्दाचा समानार्थी शब्द ओळखा. | |||
क) | तिरस्कार | ख) | राग | |
ग) | मत्सर | घ) | लोभ | |
११०. | ‘खसखस पिकणे’ या वाक्प्रचाराचा अर्थ – | |||
क) | हळुवार हसणे | ख) | एकट्याने हसणे | |
ग) | स्मितहास्य करणे | घ) | मोठ्याने हसणे | |
१११. | पुढीलपैकी आकारान्त शब्द ओळखा. | |||
क) | विसावा | ख) | आसू | |
ग) | नदी | घ) | वर्दी | |
११२. | ‘घरोघरी मातीच्या चुली’ या म्हणीचा अर्थ ओळखा. | |||
क) | सर्व घरांमध्ये मातीच्या चुली असतात | ख) | काही घरांमध्ये मातीच्या चुली असतात | |
ग) | आता कोणत्याच घरात मातीच्या चुली असतात | घ) | यापैकी नाही | |
११३. | शब्दशः होणाऱ्या अर्थापेक्षा भिन्न व विशिष्ट अर्थाने रूढ होऊन बसलेल्या शब्दसमूहाला काय म्हणतात? | |||
क) | विभक्ती | ख) | वाक्प्रचार | |
ग) | सामासिक शब्द | घ) | उपसर्गघटित शब्द | |
११४. | योग्य शब्द निवडा. | |||
क) | विषद | ख) | वीषद | |
ग) | विशद | घ) | वीशद | |
११५. | भाषेला शोभा येण्यासाठी कशाचा वापर केला जातो? | |||
क) | अलंकारांचा | ख) | विभक्तींचा | |
ग) | नामांचा | घ) | प्रयोगांचा | |
११६. | कोणत्या ध्वनींचा उच्चार करताना ओठांचा वापर केला जातो? | |||
क) | क, ख, ग, घ | ख) | ट, ठ, ड, ढ | |
ग) | त, थ, द, ध | घ) | प, फ, ब, भ | |
११७. | जगत ̖ + जीवन या शब्दाची योग्य संधी कशी होईल? | |||
क) | जगत्जीवन | ख) | जगज्जीवन | |
ग) | जगतजीवन | घ) | जगजीवन | |
११८. | ‘आजी’ या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द ओळखा. | |||
क) | माजी | ख) | पाजी | |
ग) | भाजी | घ) | ताजी | |
११९. | वाक्यातील क्रिया करणाऱ्या शब्दाला काय म्हणतात? | |||
क) | कर्मा | ख) | कर्ता | |
ग) | कर्ताधर्ता | घ) | कर्तार | |
१२०. | ‘घाऊक’ या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द ओळखा. | |||
क) | भावूक | ख) | किरकोळ | |
ग) | स्वस्त | घ) | सुपीक |